ABD'de son dönemde yaşanan kuş gribi salgını ülke genelinde yumurta arzını olumsuz etkiledi. Ürün fiyatları ocakta aylık bazda yüzde 15,2 artarken, bu Haziran 2015'ten bu yana kaydedilen en büyük fiyat yükselişi olarak kayıtlara geçti. Söz konusu ayda yıllık fiyat artışı da yüzde 53'ü buldu.

Salgın nedeniyle ülkede geçen hafta itibarıyla 21 milyonun üzerinde kuş itlaf edildi. Üretimin sekteye uğramasıyla ABD'nin yumurta ithalatı Aralık 2024'te bir önceki aya kıyasla yüzde 38 artmıştı.

ABD bu gelişmelerin ardından, en son Ocak 2023'te yumurta ithal ettiği Türkiye'den yumurta alımı gerçekleştirdi.

İç tüketime fiyat olarak tehdit olarak algılanmasın

YUM-BİR Başkanı İbrahim Afyon, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, ABD'nin Türkiye'den yumurta alımıyla ilgili talebi olduğunu ifade ederek, "Belli bir rakam paket halinde onların talebi var. O paketi karşılamak üzere hazırlığımız var ve yeterli miktarda üretimimiz mevcut." diye konuştu.

Afyon, uzak ve okyanus ötesi pazar olduğu için ABD'ye "medium" tabir edilen orta büyüklükteki yumurtaların gönderildiğini bildirdi.

İhracat iç piyasadaki fiyatları etkilemez

Bu kapsamda, yumurtada hedeflenen ihracatın üstünde bir ihracat yapılmadığına işaret eden Afyon, şunları kaydetti:

"Ramazan ayı öncesi bu ihracatın iç piyasa fiyatlarına etkisi olur algısı yaratmasın. Çünkü mevcut ihracata hazırlanmış yumurtalarımız bugün X ülkesine gider, yarın Y ülkesine gider, onlar değişebilir. Ama sayı olarak iç tüketimden kesilmez. Amerika'ya olan ihracat veya Amerika'dan bize olan talep iç piyasa fiyatlarını kesinlikle etkilemez. İç piyasa dinamikleri kendi içinde, ihracat rakamları kendi içerisinde şekilleniyor. Ramazan yaklaşırken Amerika'ya giden yumurtaların iç tüketime fiyat olarak tehdit olarak algılanmaması gerekir."

AB'den de talep var

Afyon, Türkiye'nin ihracat için yeterli olanın üzerinde üretimi olduğunu anlatarak, şu değerlendirmede bulundu:

"Yani yüzde 100 yeterliliğimizden sonra yüzde 15-25 arası değişen ihracat için yeterliliğimiz var. İç piyasanın ihtiyacını karşılıyoruz, bu üretimden fazlasını Körfez'e, Uzak Doğu'ya veya Avrupa Birliği'ne (AB) gönderiyoruz. Çünkü bu dönemde AB'den de talepler var. ABD'de yaşanan kuş gribi salgını kaynaklı arz daralması var. Beklenenden fazla hayvan varlığı kayıpları olunca dışarıdan yumurta alma ihtiyacı hissettiler. 2024 yılında deneme alımları yapan ABD ile haziran ayına kadar çıkışı yapılacak 15 bin ton civarı yumurta talep ön anlaşması yapıldı. Bu miktarı temin edecek firmalarımız diğer ülkelere yaptığı miktardan keserek yapacak. Türkiye, yumurta üretiminde dünyada önde gelen ülkelerden birisi. ABD'nin diğer ülkelerden yumurta tedarik etme şansı da bu anlamda zayıf. ABD, çok süreceğini tahmin etmediğimiz kuş gribi salgını geçene kadar ihtiyacını güvenli ve tedarik gücü yüksek olan Türkiye'den sağlayacak."