Tüketiciler, Tüketici Hakem Heyetleri’nden şikayetçi

Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Mahmut Şahin, 2022 yılında kendilerine gelen şikayetlerle ilgili yaptığı değerlendirmede “Şikayetlerde 1. sırayı yüzde 32 ile tüketici hakem heyetleri şikayetleri aldı. Garip ve şaşırılacak bir durum. Tüketiciyi korumakla alakalı kurulan tüketici hakem heyetleri, tüketici tarafından en çok şikayet edilen kurum oldu" ifadesini kullandı.

Daha önceki yıllarda gelen şikayetlerin 2022’de ters düz olduğunu ve en çok şikayet oranının İlçe Tüketici Hakem Heyetlerine geldiğine dikkat çeken Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Mahmut Şahin şu bilgileri paylaştı “Her sene gelen şikayetlerin yüzde 100’ü mal ve hizmetler üzerine olurdu. Tüketici işlemi budur zaten. Mal veya hizmet alır, bunda da bir ayıp ya da kusur olur ve iade, değişim süreci başlardı. Yüzde 100’ü de bununla alakalı olurdu fakat her seneyi ters düz eden bir sene yaşadık 2022’de. Sadece yüzde 38’i alınan mal ve hizmetle alakalı bir şikayet senesi geçirdik. Yüzde 38’i mal ve hizmetle alakalıysa geriye kalan da ne derseniz, tüketici şikayetleri ama konular çok farklı. Her sene ilk sırada bankalar, ikinci sırada GSM operatörleri, uzaktan satışlar, internet hizmetleri, mobilya, beyaz eşya, teknik servisler gibi şikayetler birbiriyle yer değiştirirdi. Bu sene bu şikayetlerin tamamı 3, 4 ve 5. sıraya kadar düştüler. İlk 2 sırayı alan şikayetlerde de 1. sırayı yüzde 32 ile tüketici hakem heyetleri şikayetleri aldı. Garip ve şaşırılacak bir durum. Tüketiciyi korumakla alakalı kurulan tüketici hakem heyetleri, tüketici tarafından en çok şikayet edilen kurum oldu. Hakem heyetlerini il ve ilçe hakem heyetleri olarak ikiye ayırıyoruz. Gelen şikayetler kaymakamlıklara bağlı ilçe hakem heyetleriyle alakalı. Bize gelen 14 bin 763 şikayetin yüzde 32’si ilçe hakem heyetlerini şikayet ederek noktaladı. Pandemi döneminde özel okullarla da alakalı okulun olmadığı dönemde ücret iadeleri ile alakalı da tüketici hakem heyetleri hep okulların lehine karar verdiler. Bunların tamamı görüşle, görüş yazısıyla alakalı kararlardı. Kanunlara dayanarak verilen kararlar olmadığı için tüketici hakem heyetleri bu kararlardan dolayı çok şikayet edildi bize. Bu da çok garip bir durum. Tüketiciyi korumak için kurulacaksın ama tüketici tarafından en çok şikayet edilen kurum olacaksın. İlçe hakem heyetleri aslında vasfını yitirdi ve kesinlikle bir değişiklik gerekiyor. İl hakem heyetleri de tüketicinin şikayet etmediği bir kurum halinde” 

Şahin, listenin 2. sırasında hukuk bürolarının olduğunu hatırlatıp şöyle konuştu “İkinci şikayet de geçen sene yine mal alım satımıyla, hizmet alımıyla alakalı değil yüzde 30 olarak hukuk büroları var. Bunların da şikayet edilme sebebi de mesela bir hukuk ofisi kurulmuş sürekli insanları taciz ediyorlar. İcrayla tehdit ediyor, hapis cezasıyla tehdit ediyor, çilingirle kapıyı açmakla tehdit ediyor, sicilini bozmakla tehdit ediyor. Yani hukuki bütün imkanlarını kullanıp, bunları tehdit amacı olarak tüketiciye çeviriyorlar. Tüketici en çok bunlardan şikayetçi oldu. Olayın aslı olmadığı için şikayetçi oldu. Yani bir hukuki sorununuz olur, hukuk firması da doğal olarak takip eder sizi ve alacağını almak için taahhütte bulunmuşsanız, taahhüt ihlal yapmışsanız hapis cezası ile sizi tehdit eder ama bu öyle değil. Hiçbir işlem yok, hukuken yapılacak hiçbir işlem olmamasına rağmen boşuna tehdit yani korkutarak tehdit. Bu sorunlarla ilgilenmeleri gerektiğini Barolar Birliği’ne hatırlatıyoruz”                                                                                                         

2022 yılında aslında tüketici hukukunda bulunmayan ev sahibi-kiracı konularında da şikayet aldıklarının altını çizen Şahin şunları kaydetti  “Bu 2 sorundan sonra en çok şikayetçi olunan husus da uzaktan satışlar. Türkiye’de hala uzaktan satışlar altyapısı olmayan, önüne gelenin satış yaptığı, özellikle internet ortamında rahatlıkla reklam yaparak satış yaptığı ama sonra kimsenin muhatap bulamadığı mecralar yüzde 14 oranında da 3. sırayı almış durumda. 4. sırada yine aslında tüketici hukukunda olmayan bir sorun olan ev sahibi-kiracı sorunları var. Geçtiğimiz sene mal ve hizmetlere tüketici hakem heyetleri yüzde 200-300 zam yapılırken, kiraların yüzde 25 ile sınırlandırılması bu noktada tüketici ile ev sahibini karşı karşıya getirdi. Birçok kavga ve gürültü yaşandı. Bununla alakalı da bize yüzde 5 oranında şikayet gelmiş. Yüzde 9 cayma bedelleri hala devam ediyor şikayet sıralamasında. Hakem heyetlerinin aslında yanlış verdiği kararlar noktasında bize gelen şikayetlerde hala cayma bedelleri, taahhütlü aboneliklerde sıralamada yerini alıyor. Bunun dışında daha önce 1, 2 ve 3. sırada olan bankacılık ve teknik servisler ve telefon hizmetleri konusundaki şikayetler son sıraya girmişler ve yüzde 10’luk bir dilimde diğerleri arasında yer almışlar. Bu şikayetler neredeyse artık yok denece kadar azalıyor ama farklı şikayetler öne çıkıyor”