VELİ ALTINKAYA


YENİ SEÇİM SİSTEMİ

Gündem - Veli Altınkaya


MHP?Lideri Bahçeli´nin seçim barajı ile ilgili sözlerinden sonra Siyasi Partiler ve Seçim?Kanununda yapılacak değişiklikler yeniden gündeme oturdu.

Bahçeli´nin barajla ilgili sözlerinden sonra, yardımcısı Semih?Yalçın da ?milli bakiye sistemi´ne dönülebileceğini söyledi. Türkiye bu sistemi 60´lı yılların ortalarında iki kez denedi. Halk arasında ?İşçi Partisi Yasası´ olarak bilinen bu sistem yüzde bir kadar dahi oy alan partilerin Meclis´te temsili odaklı. Bu cihetle AK?Parti´nin ?milli bakiye sistemine´ sıcak bakmadığını bir bilgi notu olarak aktarayım.

AK?Parti Genel?Merkezi, Seçim İşleri Başkanı´nın yönetiminde 10 kişilik bir ekiple olası yasa değişikliğini belli bir noktaya getirmiş gibi.

Parti kurmaylarından aldığım bilgiye göre, şu an için üç sistem üzerinde duruluyor. Bunlardan biri mevcut sistemle devam edilmesi, diğeri, ?dar bölge´, bir diğer ve en ağır basanı ise, ?daraltılmış bölge´dir.

Mevcut sistemin ne olduğunu biliyoruz. Tartışmaya gerek yok. ?Dar bölge´  Türkiye´nin 600 seçim bölgesine ayrılması anlamına gelir ki, bu sistemde baraj yok.

AK?Parti´de ağır basan ?daraltılmış bölge´de ise, 5-6 milletvekili için bir seçim bölgesi ilan edilecek. Bu sistemde ülke geneli barajı mevcut. Aslında 1987 ve 1991 seçimlerinde ?daraltılmış bölge´ kısmen uygulandı. Her iki seçimde de Kayseri iki bölgeye ayrılmıştı. Yine geçtiğimiz ağustosta her iki seçim sonuçlarını da aktararak bu yönde uzunca bir yazı yazmıştım.

Gelinen noktada yeni seçim sistemi ?daraltılmış bölge´ olacak gibi gözüküyor. Muhtemel ki barajda  % 7´ye çekilecek...

Ancak, bu sistemde ülke barajının yanı sıra, bölge barajı da otomatik devreye giriyor. Kayseri örneğinden hareket edecek olursak  ve on milletvekili çıkartacağımızı kabul edersek, 6+4 veya 5+5 şeklinde iki bölgede vekillerimizi seçeceğiz. Vekil sayısının her bölge için 5 olması halinde, yerel baraj otomatik olarak % 20´ye çıkıyor. 4 olması halinde % 25´e, 6 olması durumunda ise,  yaklaşık % 17´lik bir barajla karşı karşıya kalıyoruz.

Sanki yeni seçim sisteminde partiler arası ittifak da yasal hale getirilecek gibi.

Bu noktada 21 Ağustos´ta yazdığım ?Kayseri İki Seçim?Bölgesine Ayrılacak´ başlıklı yazıyı takdirlerinize sunuyorum.

Meclis´in açılmasından sonra öncelikle ele alınacak konulardan biri seçim kanunları olacak. Özellikle Milletvekili Seçimi Kanunu ve Cumhurbaşkanının seçimi ile ilgili kanun da düzenlemeler yapılacak.

Cumhurbaşkanının seçimi ile ilgili 16?Nisan´da bir anayasa değişikliği kabul ettik. Ama, belirsiz olan konular var. Bunların kanunla düzenlenmesi gerekiyor. Mesela 100 bin imza ile bir ismin cumhurbaşkanı adayı olmasında ?imzalar noterde mi atılacak?´ sorusunun cevabı henüz yok. O takdirde 15 milyon liraya varan bir noter masrafından bahsediliyor. Bu imzalar noterde atılmayacaksa kötü niyetli kişilerin imza taklidini nasıl engelleyeceksiniz?

Geçelim... Özetle seçim kanunlarında epeyce bir düzenleme yapmak gerekiyor. Yine anayasaya göre seçim kanunları ile ilgili düzenlemelerin bir sonraki seçimde uygulanabilmesi için bir yıl önce yürürlüğe girmesi gerekiyor. Bu gerekçe ile, yerel seçimlerle ilgili yeni bir düzenlemenin en geç şubata, genel seçim ve cumhurbaşkanlığı seçimi ile ilgili düzenlemelerin ise yeni yılın eylülüne kadar kabul edilmesi gerekiyor.

Bunların tamamı birlikte ele alınacağı için, kasım aralık gibi seçim kanunlarındaki değişikliklerin Meclis´ten geçmesini bekliyorum.

Daha önce de yazdığım gibi, AK?Parti bu kez 1987 ve 1991 seçimlerinde uygulanan ?Daraltılmış Bölge´ sistemini tercih edecek gibi. Partinin bu düzenlemelerin içinde bulunan önemli bir ismi de geçtiğimiz hafta yaptığım görüşmede bu kanaati teyit etti.

Bu durumda Kayseri iki seçim bölgesine ayrılacak. Daha önce yazdığım gibi Melikgazi, Kocasinan ve Talas´ ın bir seçim bölgesi, kalan 13 ilçenin bir seçim bölgesi olması halinde, milletvekili dağılımı nüfusa vurulduğunda 8-2 gibi oluyor.

Böyle değil de, sanki Melikgazi, Talas, Hacılar ve Tomarza yaklaşık 750 bin nüfusla 6, Kocasinan merkezli diğer ilçeler, İncesu, Yeşilhisar, Yahyalı, Develi, Sarız, Pınarbaşı, Bünyan, Akkışla, Felahiye, Özvatan ve Sarıoğlan ise 4 milletvekili çıkartacak ikinci bölge olacak gibi. Bu 12 ilçenin nüfusu ise 630 bin gibi... Belki bu ilçelerden biri daha 1. bölgeye dahil edilebilir.

Bu düzenleme, milletvekilliği hesabı yapanlar için hem iyi, hem de kötü. İyi, bir vekil çıkartan bir partinin iki adayı, iki bölgenin liste başında yer alarak iyi bir çalışma ile Meclis´e gidebilir. Kötü, mesela 4 vekil çıkartacak bir bölgede yerel barajı % 25´e düşüyor. Var sayalım bir parti bu bölgede % 60´ın üzerinde oy alsa, diğer partilerde % 15´i geçemese bu durumda birinci olan parti tulum çıkartabilir. Unutmadan, ülke barajı da % 7´ye çekilecek gibi.

Elbette şimdiden hüküm vermek erken. Ama, herkesin bu sistemde hesabını iyi yapması gerekir. Adaylık hesabı yapanların kararını vermeden önce, 1991 seçimlerini iyice incelemesinde fayda var.

 

OSMAN KAVUNCU

Dün büyük Atatürk´ün ölüm yıl dönümüydü. Gazi, bu topraklara, bu millete çok büyük hizmetler yaptı. Onun için bu millet O´nu hiçbir zaman unutmadı, unutmayacak. Bugün bu şehre hizmet etmiş önemli bir ismin daha ölüm yıldönümü. Kayseri´nin efsane Belediye Başkanı Osman Kavuncu da bundan tam 52 yıl önce bugün 11 Kasım 1965´te aramızdan ayrılmıştı. Merhum Kavuncu ile birlikte çalışmış, şehrimizin tanınmış işadamlarından İdris Demirel bir-iki gün önce arayarak, ?Veliciğim Kavuncu´yu pazartesi günü mezarı başında rahmetle anacağız? dedi. Küçük cüsseli bu dev adam, bugünkü modern Kayseri´nin temellerini atan en önemli isimlerdendi. Küçük cüssesine rağmen, kocaman yüreği ve ufku  ile 1950-1957 arasında belediye başkanı olarak Kayseri´ye  büyük hizmetler yapan Kavuncu, daima saygı ile anılmıştır.

 

Mış? Miş? Muş?

00- Mustafa Kemal?Atatürk, Kayseri´de de ölümünün 79. yılında hüzün ve saygı ile anılmış.

00-İçişleri Bakanı Soylu, önümüzdeki günlerde temel atma ve açılışlar için Kayseri´ye gelecekmiş.

00- Bakan Özhaseki, KESOB´un TOKİ törenine katılacakmış.

00- Kayseri-Yerköy arası hızlı tren hattının ihalesi önümüzdeki ay yapılacakmış.

00- TMSF´nin yönetimindeki Boydak ?Holding´de üretim-satış ortalama % 40 artmış.

00-Kayseri polisi sadece şehrimizdeki DEAŞ mensuplarını yakalamakla kalmamış, başka şehirler için de önemli istihbaratlar vermiş.

00-Büyükşehir Belediyesi 20 bin öğrenciye 150 bin kitap dağıtmış.

00-Kayseri´de iki bölgeli seçim sistemi, vekillik hesabı yapanları sıkıntıya sokabilirmiş.