VELİ ALTINKAYA


?ŞEHİR EKMEĞİ´

Gündem - Veli Altınkaya


Orakla (kalıç) arpa, tırpanla  çok ot, çavdar ve buğday biçtim. At, öküz, hatta camızla düven sürdüm; kara patosa sap (Hububatın harmanda bekleyip kurumuş haline sap denir) attım... Yetmedi, cec dediğimiz buğdayın samandan ayrılmamış hali olan yığınların başında yere atılmış bir kilim üzerine serilmiş yün yatakta sabahlara kadar yattığım çok oldu.  Yabayla harman savurmak, yani samanla deneyi ayırmak için rüzgar (yel) essin diye Allah´a çok dua ettiğimiz günler oldu...

Şükürler olsun ambarımız buğday dolu olurdu. Bir tarafta yazlık dediğimiz vitamin oranı çok daha yüksek olan kırmızı buğday, diğer yanda ise bildiğimiz sarı buğday... Arpa ve çavdar da cabası...

Tarlada ve harmanda hasat mevsimi bittiği zaman kışlık hazırlıkları başlardı. Buğdaylar köyün çeşmesindeki oluklarda yıkanır, sonra evin önündeki uygun bir yerde kuruması için serilirdi. Sonra kazanlar kurulur ve tarhana için buğday kaynatılır, bir süre sonra buğdayla yoğurt birleştirilerek kuru tarhana yaş halde sapların üzerine serilecek hale gelirdi.

Kuruyan buğdaydan tarhana yapıldığı gibi komşu köyümüz Kemer´deki su  değirmeninde bulgur ve un öğütürdük. Köyde elektrikli un öğütme fabrikası olmasına rağmen rahmetli dedem ısrarla babamı ve beni Kemer´deki su değirmenine un öğütmeye gönderirdi.

Bu hazırlık öncesinde evde mutlaka bir lüllüm (tartışma) kopardı. Maaile alın terimizle çıkarttığımız ve yıkayıp, kurutup un olmaya hazır hale getirdiğimiz buğdayın içine rahmetli dedem bir miktar çavdar katardı. Oysa komşularımızın tamamen buğdaydan yapılmış ekmekleri (yufkaları) bembeyaz olurdu ve biz imrenirdik. Buğday yönünden ambarımız zengin olmasına rağmen, dedemin buğdayın içine bir miktar çavdar katmasını çocuk-gençlik yaşımızda ?kısnıklık´ olarak yorumlardık.

Bugün çavdar ekmeği, buğday ekmeğinden hem çok pahalı, hem de daha sağlıklı. Demek ki rahmetli, bunları biliyormuş. Kendisine itiraz ettiğimizde de abime, ablama ve bana  sevgi dolu sözlerle ?Sizin aklınız yetmez oğlum´ türü cümlelerle karşılık verirdi.

 Köyümüzde (Sarız Yalak-Yeşilkent) sonraları bir fırın açıldı. Komşu köyden bizim köye göçen bir 93 muhaciri açmıştı fırını. O fırında her gün ekmek çıkmazdı. Her pazar köye çevre ilçelerden ve köylerden binlerle ifade edeceğimiz insanların katılımıyla pazar kurulurdu. Böylece o fırında sadece pazar günleri ekmek çıkartırdı. Şehirde olduğu türden fırını yoktu.

Ekmeğin yapılacağı sabahın akşamında anne ve ninelerimiz kalaylı bakır leğenlerle hamuru yoğurur ve sabaha kadarda ekşimesi (kabarması) için dinlenmeye bırakırdı. Şimdi o kabarma, ekşime sürecinde ?fermente´ diyorlar ve zaman kazanma adına hamurun içine kimyasallar katılarak bu işlem tamamlanıyor.

İşte o hamurlarla ocakta sonbaharda metrelerce yükseklikte kuru yufka yapılır ve bir kış boyu ıslatarak (bu işleme ekmek sulama denir) yenilirdi.

Çocukluk ya, gözümüz hep o somun ekmekteydi. ?Şehir Ekmeği´ derdik ona... Aslında çok da iyi pişmezdi; içi hep hamur olurdu.

Ben yapmadım ama şehir ekmeği yerken köyden bazılarının yufkanın arasına ?Şehir ekmeğini´ sararak yediğini bile söylerler...

...................

Önceki gün evden çıktım; bir minibüsün içerisinde karton kutuya konulmuş vaziyette binadaki komşularımıza kuru yufka getiren genç bir esnafla karşılaştım. ?Delikanlı kaç lira bu yufkalar´ dedim. ?Abi şu kutudakiler 50, büyük olan ise 75 lira´ dedi. 75 liralık kuru yufkadan bir kutu alıp eve bıraktım...

........................................

Ve dün sabah...

?Şehir Ekmeği´ni ?Kent Ekmek´ markası ile üreten  Büyükşehir?Belediyemizce yapılmış modern bir fırının, daha doğrusu ekmek fabrikasının açılışına katıldık.

Çelik?Başkan fırında üretilen ekmekle ilgili uzun uzun bilgi verdi. Detaylar haberde var; ama özellikle bir hususun altını çizmemiz lazım; o da bu fırında ekmeğin el değmeden ve katkı maddesiz olarak üretiliyor olması. Hamurun  ekşimesi ve fırından çıkan ekmeğin dinlenmesi adına her türlü teknolojiyi ihtiva eden modern bir tesis kurulmuş.

Bu ekmekte kullanılan unla ilgili de uzun süren tamamen mekanik odaklı bir tahlil süreci yaşanıyor. Steril bir ortamda faaliyet gösteren fırını gezmek için galoş, bone takmak zorunda kaldık. Hatta ameliyata giren hekimler gibi üzerimize beyaz şeffaf bir önlük bile giydik.

Bir hususu daha hatırlatıp yazımızı noktalayalım. Çelik?Başkan, bu tesisle fırıncılarla rekabet gibi bir amaçlarının olmadığını söylüyor. Ekmek gibi sofralarımızın vazgeçilmezi olan bir metaın  üretim ve pazarlamasındaki denge gözetilerek bu tesis kurulmuş. Yine Başkan´ın ifadesiyle söyleyelim, İmar A.Ş.´nin işleteceği bu işletme ?basiretli bir tüccar´ mantığıyla yönetilecekmiş.

Artık Kayseri´nin de  ?Kent Ekmek´ markasıyla ?Şehir?Ekmeği´ üretin modern bir tesisi var.

 

RAMAZAN

Bu gece ilk teravih namazını kılacağız. Akabinde de sahura kalkıp yarın için ilk orucumuzu tutacağız. Allah cümlemize sağlık-sıhhat versin de oruçlarımızı hulusi bir kalple tutalım inşallah. Orucun emrolmasının temel mantığı insanlığın kendi yararına. Yoksa Yaradan´ın yaratılmışın aç kalmasına ihtiyacı yok. İnsan bir ay oruç tutarak manen ve bedenen, eskilerin deyimiyle ?Yanıp, yunup yıkanacak´ ve böylece manen ve madden kötülüklerden, arızi hastalıklardan kurtulacak. Hem ruhunu, hem bedenini arındırmış olacak. Ramazan´da ilahi hükümleri ve oruç açmada ölçüyü kaçırmayalım ve bu süreci aşkla ve samimi bir şekilde götürelim, bir ay sonrasında hepimizin manen ve madden huzura erdiğini görürüz. Oruçluyken eski alışkanlıklarımızdan kurtulmamız gerek. Hem gıybet-iftira edip, hem de oruç tutuyorsak, boşuna aç kalıyoruz demektir. Allah cümlemizi  imanlı ve sağlıklı olarak bayrama yetişenlerden eylesin!..

 

Mış? Miş? Muş?

00-Cumhurbaşkanı Erdoğan MYK seçiminin bugünkü MKYK toplantısında yapılacağını söylemiş.

00- Kabine değişikliği bir süre sonraya kalmış.

00- Kayseri DÜM (Dedikodu Üretim?Merkezi) ve bazı fitne çevreleri Bakan Özhaseki´yi, FETÖ?üzerinden asılsız bilgilerle yıpratmaya uğraşıyormuş.

00-Dürüst, beyefendi kimliği ve Milli Görüşçü yapısıyla tanınan Av. Mustafa Akkaş´ın ByLock iddiasıyla gözaltına alınması şaşırtmış.

00-HDP?eski il başkanı, PKK propagandasından gözaltına alınmış.

00-Büyükşehir, modern bir tesiste çeşit çeşit ?Kent?Ekmek´  üretmeye başlamış.

00-Pancar Kooperatifi seçimleri ufak tartışmalara rağmen, çiftçinin sağduyusuyla tamamlanmış.