VELİ ALTINKAYA


PAŞA´NIN SON ZİYARETİ...


Allah izin verirse yarın, Niğde´ye gideceğim... 2010-2014 arasında Gazeteciler?Cemiyeti Başkanı ve 2012´den bu yana da, Türkiye Gazeteciler Federasyonu Genel?Başkan Yardımcısı sıfatıyla 5 yıldır, her 5 Şubat´ta Niğde´ye gidiyorum.
Niğde Gazeteciler ve Yazarlar Cemiyeti Başkanı İdris?Yavuz´un davetlisi olarak, Cemiyet Başkanımız Metin?Kösedağ ile gerçekleştireceğimiz ziyaretin amacını, Mustafa Kemal Atatürk´ün bu komşu ilimizi ziyareti oluşturuyor.
Her il Atatürk´ün şehrine ilk ziyaretini kendi çapında bir etkinlikle kutluyor. Biz nasıl ki her 19 Aralık´ı, Mustafa Kemal Paşa´nın ?Heyet-i Temsiliye Reisi? sıfatıyla şehrimize yaptığı ilk ziyaret olarak kutluyorsak, diğer illerde de Gazi´nin ziyaretleri hatırlanıyor...
Atatürk, Niğde´ye bir kez gitmiş ama, Kayseri´ye beş kez gelmiş. Her gelişi için ayrı bir program düzenlenmiyor elbette.
Atatürk´ün Kayseri ziyareti ile ilgili internette ve kitaplarımızda yanlış ve eksik bilgiler var.
Atatürk´ün adını taşıyan araştırma merkezinin yayınladığı, bugün prof titr olan bir akademisyenin yazdığı kitap da dahi, Gazi´nin Kayseri ziyareti 4 kez olarak gösterilmiş...
Açın internet sitesine bakın; bu işin merkezinde olması gereken, bir kamu kuruluşunda da bu ziyaret 4 gösteriliyor idi. Üç yıl kadar önce, o kamu kuruluşunun müdürünü arayarak Gazi´nin?Kayseri ziyaretinin 5 olduğunu hatırlatmış ve düzeltilmesini istemiştim...
Önceki gün, o kamu kuruluşunun internet sitesine baktım, benim uyarım üzerine metin kısımlarını düzeltmişler, ancak sonuç noktasındaki yanlışlık hala 4 olarak duruyor.
Mustafa Kemal?Paşa´nın Kayseri ziyaretlerinin ilki olan 19 Aralık 1919 tarihi şüphesiz en anlamlı olanı. Paşa´nın ?Heyet-i Temsiliye Reisi? sıfatıyla gerçekleştirdiği bu ziyareti en fazla bilineni. Bu ziyaretle ilgili epeyce yazılan metin var.
Ama kalan 4 ziyaretten, özellikle 19 Kasım 1930 tarihli olanı çok az kaynakta var.
4 üniversitesi ve bilmem ne kadar okulunda, binlerle ifade edeceğimiz tarih öğretmeni olan bir şehrin, hatta tarih öğretmeni yetiştiren fakültesi olan bir şehirde, bu noktada müstakil bir çalışmanın yapılmamış olması acı değil mi?
Dilerim ki bu yazımızdan sonra, sadece Gazi´nin?Kayseri ziyaretleri ile ilgili bir kitap hazırlansın. Bu yönde üniversitenin raflarında kalmış, yüksek lisans veya doktora çalışmaları varsa, bu metinler Valilik veya Belediyelerimiz tarafından bastırılsın.
Niğde´ye gitmeden önce internetten Gazi´nin ziyaretlerini sorguluyordum. Kayseri ziyareti ile ilgili yanlış ve eksikleri görünce canım sıkıldı ve tarihe not düşmek adına bu satırları yazdım.
Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk´ün Kayseri ziyaretleri ile ilgili kısa kısa bilgiler verip, bu bilgilerin detayını tarihçilerimizin vicdanına ve irfanına bırakalım.
19 Aralık 1919 tarihli ziyareti, artık ilgilenen herkes biliyor. O ziyaret şüphesiz çok anlamlı. Ama, o ziyaretin üçüncü gününde, yani 21 Aralık sabahı bugün ki saat kulesinin önünde, Mustafa Kemal Paşa´nın ?Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk?Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi Adına? ?Kayseri Ahalii Mühteremesi?ne okudukları beyanname, bu şehrin gurur levhalarından biridir.
Paşa´nın, Kayseri´ye 2. ZİYARETİ 13 Ekim 1924´de Erzurum dönüşünde gerçekleşmiştir. Eşi Latife Hanım´la şehrimize gelen Gazi, ilk ziyaretlerinde olduğu gibi yine iki gece kalmışlardır. Bu ziyarette, ?Kayseri Lisesini, müdürüyle, muallimleriyle, bütün talebeleriyle, Cumhuriyetin ateşli ve feyizli bir ocağı bulduk? cümlesini, Lise´nin şeref defterine yazmışlardır. Halen Acıbadem Hastanesi olan, taş binayı da, Memleket Hastanesi olarak hizmete açmıştır.
3. ZİYARET, 20 Eylül 1928 tarihlidir. Başbakan İsmet Paşa ile birlikte Kayseri´ye gelen Atatürk, yeni alfabenin ilanından sonra, Belediye ve CHP il binasının önüne kara tahtayı koydurarak, elindeki tebeşirlerle, Kayserilileri yeni harfleri öğrenip öğrenmedikleri konusunda imtihan etmiştir. Bir Kayserili´nin ?Paşam 10 günde öğrendim? sözleri üzerine, ?Bak İsmet, on günde öğrenmiş? diyerek takdirlerini ifade etmiştir.
Gazi´nin Kayseri´ye yaptığı 4.ZİYARET en az bilinenidir. Çok öfkelendiği bir ziyarettir bu... Üç-dört ay önce kurulan Serbest Fırka´nın kapatılmasından hemen sonra, Atatürk bir grupla birlikte yurt gezisine çıkmıştır. Gezinin amacı, halkın Cumhuriyet?Halk Fırkası´na kısa sürede niye tepkili olduğunu ve Serbest?Fırka´ya olan ilginin nedenini mahallinde öğrenmektir. Ahmet Hamdi Başar o ziyareti, ?Atatürkle Üç Ay? adlı bir kitapta toplamıştır. O kitapta Kayseri ziyaretine geniş yer ayrılmıştır.
Gazi, Kayseri´de kısa süre kaldıktan sonra Sivas´a gitmek istemesine rağmen, pastırma tüccarlarının bazı hayvan hastalıkları ve vergilerle ilgili şikayeti üzerine, Başbakan İsmet?Paşa´ya çok sert bir dille yazılmış telgraf göndermiş ve cevabını beklemiştir. Dönemin Kayseri Valisini de ? Vali beyefendi, söyleyin bakalım iktisat nedir???diyerek imtihan etmiş; Vali´nin cevap verememesi üzerine, heyette bulunan ve o kitabı yazan genç iktisatçı Ahmet Hamdi Başar´a dönerek, ?Sen söyle çocuk? demiştir.
Kayserililerin derdini dinleyip bir gece kaldıktan sonrada Sivas´a hareket etmişlerdir...
Gazi´nin şehrimize 5. ve SON ZİYARETİ 4 Şubat 1934 tarihlidir. Kayseri´den de 5 Şubat 1934´de Niğde´ye geçmişlerdir. İşte Niğdeliler o günü kutluyor.
Gazi Kayseri´ye son ziyaretinde de diğerlerinde olduğu gibi coşkuyla karşılanmış, Tayyare Fabrikası´nı, Talas´ı, Hunat?Cami ve Medresesini ziyaret ederek, geceyi şehrimizde geçirmiştir.
Diğer detayları tarihçilere havale ediyorum.


3 SUBAT 2016 KAYTV HABER paylaşan: kaytv