Merkezi ABD’de bulunan bağımsız bir düşünce kuruluşu 195 ülkede özgürlükler ve demokrasi kültürü üzerine bir çalışma yapmış. Çalışmayı özetleyerek gönderen Kadir Dayıoğlu Abime şükranlarımı sunuyorum. Buna göre “Türkiye’nin hem “siyasi haklar” hem de “sivil özgürlükler” alanında notu 3, yani kısmen özgür ülkeler sınıfında ve durumunda 2005’ ten beri değişiklik olmamış.
Merkezi Washington’da bulunan Freedom House 1972’den beri faaliyet gösteren bağımsız bir düşünce kuruluşu. 195 ülke ve 14 bölgede kişilerin kültürel ve siyasal haklarını kullanma biçimlerini değerlendiriyor ve bunları demokrasinin kalitesi açısından bir kriter olarak görüp ülkelere her yıl not veriyor. 1’den 7’ye kadar verilen notlara göre 1 en iyi, 7 de en kötü durumu ifade diyor. Geçtiğimiz yılın dünya demokrasi haritasını sunan ‘Dünya’da Özgürlükler 2012’ başlıklı raporun konusu, Arap Baharı ve bunun dünyadaki yansımaları olarak saptanmış. Başlıktan da anlaşılacağı gibi Arap Baharı olarak tanımlanan gelişmeler, 2011’in en önemli siyasal dönüşümü olarak görülmüş.
Rapor, özetle Arap Baharı’nın bazı ülkelerde özgürlük alanlarını açtığını belirtmesine rağmen, bu özgürlük dalgasının rejimleri daha katı olmaya zorladığını ortaya koyuyor ve ‘ne yazık ki dünyanın giderek daha otoriter yapılara kaydığına dikkat çekiyor’.
Türkiye’nin hem ‘siyasi haklar’ hem de ‘sivil özgürlükler’ alanında notu 3, yani kısmen özgür ülkeler sınıfında ve durumunda 2005’ten beri değişiklik olmamış.
Tayvan, Surinam, Vanua tu Adası, Brezilya, Güney Kore, Sırbistan, Romanya, Namibya, Moğolistan, Dominik Cumhuriyeti, Arjantin, Benin ve Peru’nun durumu Türkiye’den daha iyi, notları 2.
Türkiye ile aynı nota sahip bazı ülkeler ise, Arnavutluk, Bangladeş, Bolivya, Doğu Timor, Ekvator, Leshoto, Makedonya, Meksika, Moldova, Nijer, Filipinler, Senegal ve Tanzanya.
35 sayfalık raporda yer alan tablo ve haritalara bakmak bile moral bozmak için yeterli, Hele ki Türkiye’nin notuyla aynı notu almış ülkelerin hangileri olduğunu, görmek daha da moral bozucu.
Özgürlüklerin en fazla gerilediği ülkelerin başında Eritre, Kuzey Kore, Özbekistan, Somali, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan, Türkmenistan, Ukrayna, Yemen, Azerbaycan ve Çin’in Tibet bölgesi geliyor. Bu arada İsrail, Arnavutluk, Pakistan, Yunanistan ve Macaristan’da da işlerin hiç umut verici yönde gitmediği belirtilmiş.
Notu geçen seneye göre fırlayan ve özgürlükler konusunda büyük adımlar atılan ülkeler ise Libya, Mısır, Nijer, Fildişi, Zambiya, Burma, Tayland ve Kırgızistan olmak üzere sadece sekiz ülke.
Notu 1 olan ülkelerden bildik batılı gelişmiş ülkelerin dışında, ilginç örnek olarak Uruguay, Kosta Rica ve Şili’yi görmek mümkün.
1989’dan itibaren, dünya genelinde seçimlerin yapılabildiği demokratik rejimlerin sayısı kısmen artmış, ancak özgürlükleri genişleten eğilimlerde düşüş olmuş. Bu durum, seçim yapılabilen her yerde demokrasi olmadığı gerçeğini hatırlattığı gibi, demokrasinin de sanıldığı gibi rejimin kendisini tanımlamasıyla gerçeğe dönüşmediğini gösteriyor. Rapor, gerçek demokrasinin bireyler üzerinden ölçülebileceğini ortaya koyuyor.
2011 itibarıyla 195 ülkenin % 45’i özgür sayılırken % 31’i kısmen özgür, % 24’ü de hiç özgür olmayan yerler olarak sınıflandırılmış. Konu nüfus dağılımı açısından ele alındığında; dünya halklarının yarıdan fazlasının özgür olmayan sistemlerde yaşadığı gerçeği ortaya çıkıyor ve ne yazık ki yapılan değerlendirme dünya genelinde pek umut verici bir geleceğe işaret etmiyor. Rapordan çıkan bir diğer sonuç ise, özgürlüklerinin peşine düşen toplumların, rejimi değiştirseler bile mutlaka özgür sistemler kurmayacakları, bir ülkedeki özgürlük hareketlerinin de diğer toplumlarda mutlaka özgürleşme baskısı yaratmayacağı yönünde.
İKİ ODA VE BORSA’NIN SEÇİMİ
TOBB’a bağlı Ticaret ve Sanayi Odaları ile Ticaret Borsası yılsonunda seçim yapacak. KTO Başkanı Hasan Ali Kilci, KAYSO Başkanı Mustafa Boydak ve KTB Başkanı Şaban Ünlü yürürlükteki kanuna göre başkanlığı bir daha aday olamıyorlar. Bu düzenlemenin yapılmasını TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu istemişti. O’nun görev süresi de Mayıs 2013’de doluyor. Şu anda TOBB‘a bağlı oda ve borsaların başkanları % 90 oranında değişecek. Yeni dönemde Kayseri’deki üç meslek örgütünün başkanı size göre kim olur dersiniz?
